Γράφει η Αναστασία Κοραή, Πρόεδρος ΔΣ Φίλων της Γης
Μετά την πρόσφατη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Λεμεσού για μονοδρόμηση της οδού Ανεξαρτησίας από νότο προς βορρά, κυκλοφορεί αυτές τις μέρες ένα ερωτηματολόγιο που θέτει 3 επιλογές αναφορικά με το μέλλον του κύριου εμπορικού δρόμου της Λεμεσού και απευθύνεται μόνο σε ιδιοκτήτες υποστατικών και καταστηματάρχες. Το ερωτηματολόγιο ετοιμάστηκε με πρωτοβουλία του κ. Κρίστη Δημητρίου, Δημοτικού Συμβούλου και Προέδρου της Κίνησης Καταστηματαρχών Ιστορικού Εμπορικού Κέντρου Λεμεσού (Ανεξαρτησίας) και υπάρχει σχετικό δημοσίευμα με συνέντευξη του ιδίου στη Limassol Today, ημερ. 27/3/2023.
Το θέμα της οδού Ανεξαρτησίας έχει αποτελέσει διαχρονικά αντικείμενο συζήτησης, ενώ έχει αποτελέσει και αντικείμενο επιστημονικής μελέτης, μέσα στα πλαίσια του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ), που στοίχισε €800,000. Το ΣΒΑΚ εκπονήθηκε από ομάδα ειδικών συγκοινωνιολόγων από την Κύπρο και το εξωτερικό που εργάστηκαν για τρία χρόνια ακολουθώντας επιστημονικές μεθόδους για τη συλλογή και ανάλυση στοιχείων ως προς την πεζοκίνηση, την ποδηλατοκίνηση, τις δημόσιες συγκοινωνίες και τα ιδιωτικά οχήματα της πόλης.
Κατόπιν πολλαπλών διαβουλεύσεων με ενδιαφερόμενους φορείς και το κοινό, και κατόπιν ενδελεχούς εξέτασης εναλλακτικών σεναρίων, η μελέτη κατέληξε σε μια ολοκληρωμένη έκθεση 191 σελίδων για τον σχεδιασμό της βιώσιμης κινητικότητας της πόλης που περιλαμβάνει τις βέλτιστες δυνατές λύσεις με βάση τα δεδομένα όπως ίσχυαν κατά τον χρόνο της εκπόνησης του και με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα. Παρόλο που ολοκληρώθηκε το 2019, παραμένει μέχρι σήμερα αναξιοποίητο και ελάχιστα βήματα έχουν γίνει για την εφαρμογή του. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μελέτη του ΣΒΑΚ έγινε με όρους εντολής που δεν λάμβαναν υπόψη τους δεσμευτικούς στόχους της ΕΕ για δραστική μείωση των ρύπων μέχρι το 2050, ούτε βέβαια τον εξαιρετικά φιλόδοξο στόχο της Λεμεσού για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2030.
Συγκεκριμένα, για την οδό Ανεξαρτησίας, η λύση που προτείνει το ΣΒΑΚ είναι η εξής:
(α) το νότιο μέρος της οδού (μήκους 200m) να γίνει πεζόδρομος και ποδηλατόδρομος χωρίς ΙΧ και λεωφορεία, και
(β) το βόρειο της μέρος (μήκους 400m να γίνει πεζόδρομος, ποδηλατόδρομος και λωρίδα μονής κατεύθυνσης (από νότο προς βορρά) για λεωφορεία που θα κινούνται με ταχύτητα 20km/h.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ήδη ολοκληρωμένος σχεδιασμός ώστε το 1/3 της Ανεξαρτησίας να δοθεί μόνιμα στους πεζούς και τους ποδηλάτες, φτάνει αυτό να αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου δικτύου, να υπάρχει παράλληλα λειτουργικό σύστημα δημόσιων μεταφορών, πρόνοιες για φορτοεκφορτώσεις, καθώς και λύσεις για κάλυψη των αναγκών των επηρεαζόμενων κατοίκων της περιοχής, ακριβώς όπως γίνεται σε άλλες χώρες. Τα υπόλοιπα 2/3 της οδού παραχωρούνται και πάλι κυρίως στον άνθρωπο, βελτιώνοντας καθοριστικά τη σημερινή κατάσταση. Οι απεικονίσεις του ΣΒΑΚ είναι ενδεικτικές του οράματος που προέκυψε από τη μελέτη.
Το ερωτηματολόγιο του κ. Δημητρίου δεν περιλαμβάνει καθόλου την πιο πάνω εμπεριστατωμένη πρόταση του ΣΒΑΚ. Φαίνεται ότι σκόπιμα την αγνοεί προσφέροντας τρεις άλλες επιλογές, υπεραπλουστεύοντας έτσι ένα περίπλοκο ζήτημα. Εύλογα μπορεί κανείς να υποθέσει ότι το ερωτηματολόγιο έχει στόχο να χειραγωγήσει ανυποψίαστους καταστηματάρχες και, κατ’ επέκταση, το Δημοτικό Συμβούλιο και την κοινή γνώμη με την αντιεπιστημονική του μέθοδο. Μάλιστα, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, το ερωτηματολόγιο δεν κυκλοφορεί μόνο του αλλά με σκονάκι για τη σωστή απάντηση ή με προφορικές υποδείξεις ώστε να συλλεχθούν οι απαντήσεις που επιδιώκεται να συλλεχθούν. Απώτερος στόχος η Ανεξαρτησίας να παραμείνει για πάντα ένας δρόμος για αυτοκίνητα με καυσαέριο και “στυλλούθκια”, και με κατεύθυνση αντίθετη από αυτή που προνοεί το ΣΒΑΚ.
Πιθανότατα να προκύπτει ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων καθώς ο κ. Δημητρίου αναλαμβάνει σε αυτή την περίπτωση διπλό ρόλο: από τη μια, ως επιχειρηματίας προασπίζεται τα συμφέροντα μιας μερίδας επιχειρηματιών με βάση τη δική του αντίληψη και, από την άλλη, ως εκλελεγμένος Δημοτικός Σύμβουλος, υπερασπίζεται το κοινό καλό, λαμβάνοντας μέρος στις αποφάσεις για το παρόν και το μέλλον της πόλης.
Είναι προς τιμήν του Δήμου Λεμεσού που διαχώρισε τη θέση του ως προς το επίμαχο ερωτηματολόγιο με σχετική ανάρτηση και που ενημέρωσε ότι «το ΕΤΕΚ, εκ μέρους του Δήμου Λεμεσού, προχωρεί στη διοργάνωση επιστημονικά δομημένης δημόσιας διαβούλευσης για τη μονοδρόμηση της οδού Ανεξαρτησίας».
Στην πραγματικότητα, όμως, ο κόσμος της Λεμεσού είναι πανέτοιμος και ψάχνει περισσότερο χώρο για να περπατήσει και να ποδηλατήσει με ασφάλεια.
Γινόμαστε μάρτυρες αυτής της ετοιμότητας κάθε φορά που η οδός Ανεξαρτησίας πεζοδρομοποιείται κατά την περίοδο των Χριστουγέννων και θα το δούμε να συμβαίνει και αυτή την Κυριακή, 9/4/2023, ενόψει της γιορτής του Πάσχα.
Εδώ και δεκαετίες, οι περισσότερες σύγχρονες πόλεις έχουν απομακρύνει τα αυτοκίνητα από το κέντρο τους και ο κύριος τους εμπορικός τους δρόμος δεν αποτελεί εξαίρεση. Ορισμένα οφέλη που προκύπτουν είναι τα εξής:
- Επιπρόσθετος δημόσιος χώρος για βόλτες και αναψυχή με ασφάλεια
- Προσβασιμότητα ΑμεΑ
- Μειωμένοι ρύποι και βελτιωμένη ποιότητα του αέρα
- Μειωμένη ηχορύπανση
- Θετικές επιδράσεις στην υγεία
- Αυξημένα έσοδα για τους καταστηματάρχες.
Το τελευταίο, ειδικά, αποδεικνύεται σε κάθε περίπτωση παρά τους αρχικούς ενδοιασμούς και προβληματισμούς των καταστηματαρχών. Το επιχείρημα που χρησιμοποιεί ο κ. Δημητρίου στο δημοσίευμα της Limassol Today, ότι το παράδειγμα της πεζοδρομοποιημένης Αγίου Ανδρέου είναι αποτυχημένο, δεν ευσταθεί γιατί δεν συνυπολογίζει άλλους δύο πολύ σημαντικούς παράγοντες. Πρώτον ότι οι πεζοδρομιοποιημένοι χώροι πετυχαίνουν αν αποτελούν μέρος ενός δικτύου και, δεύτερον, ότι οι καταστηματάρχες της οδού Αγίου Ανδρέου ακολουθούν ένα εμπορικό μοντέλο που απευθύνεται στον τουρισμό της δεκαετίας του 1990. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι περισσότεροι είναι ενοικιαστές είναι θέσμιοι που δεν έχουν εκσυγχρονίσει τις επιχειρήσεις τους…
Λαμβάνοντας υπ’όψιν τα πιο πάνω, καθώς και το συγκριτικό πλεονέκτημα που έχει αποκτήσει η Λεμεσός για πρόσβαση σε επιπρόσθετα ευρωπαϊκά κονδύλια λόγω της συμμετοχής της στην αποστολή για έξυπνες και κλιματικές ουδέτερες πόλεις μέχρι το 2030, η οριστική και μόνιμη πεζοδρομοποίηση της οδού Ανεξαρτησίας είναι… μονόδρομος! Τα ευρωπαϊκά κονδύλια δεν επιχορηγούν υποδομές κινητικότητας αν δεν περιλαμβάνονται στα εκάστοτε ΣΒΑΚ, και οι δεσμευτικοί στόχοι για μείωση των ρύπων είναι μια πραγματικότητα που θα βρούμε μπροστά μας υπό τη μορφή προστίμων που θα βαρύνουν τον Κύπριο φορολογούμενο, σε περίπτωση που επιλέξουμε να παραμείνουμε άπραγοι.
Συνεπώς, οι ενέργειες για πεζοδρομοποίηση της οδού Ανεξαρτησίας πρέπει να ξεκινήσουν από τώρα ώστε το έργο να υλοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν μέσα στα πλαίσια του ΣΒΑΚ, αφού προηγηθούν όλες οι απαραίτητες διεργασίες, συμπεριλαμβανομένης και της ορθής ενημέρωσης των επιχειρηματιών της περιοχής.
Το αποτέλεσμα θα είναι μια οδός Ανεξαρτησίας φιλική προς τους δημότες και τους εκατοντάδες επισκέπτες που σύντομα θα την επιλέγουν για διαμονή, με εγγυημένα οφέλη για τις τοπικές επιχειρήσεις. Ας υιοθετήσουμε, λοιπόν, μια σοβαρή πολιτική προσέγγιση για την ιστορική αυτή οδό που μπορεί να λειτουργήσει και ως σύμβολο για τη Λεμεσό του μέλλοντος.
